در ۲۴ دیسمبر ۲۰۲۲ وزارت اقتصاد طالبان با صدور نامه‌ای رسمی دستور داد تا تمام زنان کارمند سازمان‌های غیردولتی ملی و بین‌المللی در افغانستان تا اطلاع ثانوی از حضور در محل کار خودداری کنند. در این نامه همچنین اشاره شده است که اخیراً این وزارتخانه شکایاتی در مورد عدم پایبندی کارگران زن غیر دولتی به حجاب اسلامی و سایر قوانین و مقررات تحمیلی از سوی طالبان دریافت کرده است. در این نامه آمده است که این وزارتخانه مجوز سازمان‌های غیردولتی را که رعایت نمی کنند لغو میکند.
شکل: نامه رسمی وزارت اقتصاد طالبان مبنی بر ممنوعیت کار زنان با سازمان های غیردولتی ملی و بین المللی در افغانستان.
ممنوعیت سازمان های غیردولتی چهار روز پس از آن صورت گرفت که طالبان به محصلین دختر پوهنتون دستور داد تا در کلاس های درس شرکت نکنند و به دنبال مجموعه ای از اقدامات برای تشدید محدودیت ها بر زنان از جمله مسدود کردن ورود دختران به مراکز آموزشی و آموزشی خصوصی و ممنوعیت حضور معلمان زن در پوهنتونها مدارس صورت گرفت. معلمان و کارکنان از رفتن به سر کار. گزارش ها حاکی از آن است که طالبان فعالیت نانوایی های تحت رهبری زنان را نیز متوقف کرده اند. با این حال این گزارش ها توسط محققان افغان وتنس تأیید نشد.
ممنوعیت کار زنان غیردولتی باعث واکنش شدید سازمان‌های غیردولتی و آژانس‌های امدادی در افغانستان و همچنین تلاش‌هایی برای مشارکت دادن طالبان در گفتگو شد. در بیانیه ای که در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۲ منتشر شد نهاد هماهنگ کننده نهاد برای امداد و انکشاف افغانستان شبکه ای متشکل از ۱۸۳ سازمان غیردولتی ملی و بین المللی که طالبان در نامه خود به آنها خطاب کرده بودند نسبت به این ممنوعیت ابراز نگرانی کردند و گفتند که بسیاری از سازمان های غیردولتی آن اعضا فعالیت خود را متوقف یا کاهش داده اند. بر اساس گزارش نهاد برای امداد و انکشاف افغانستان زنان ۲۸ درصد از ۵۵،۲۴۹ کارمند افغان سازمان های عضو آن را تشکیل می دهند.
در ۲ جنوری۲۰۲۳ نهاد برای امداد و انکشاف افغانستان بیانیه دیگری صادر کرد و گفت که ۱۸۳ سازمان عضو آن در یک هفته پس از صدور ممنوعیت فعالیت های خود را به حالت تعلیق درآورده یا به شدت کاهش داده اند. در این بیانیه همچنین اشاره شده است که آنها در۲۹ دسامبر ۲۰۲۲ با وزیر اقتصاد طالبان دیدار کرده و از وی خواسته اند که این تصمیم را لغو کند.
سازمان‌های عضو نهاد برای امداد و انکشاف افغانستان٬کمیته بین‌المللی٬ مساعدت مسیحیان٬مساعدت اقدام٬کمک‌های عملی شورای پناهندگان نرو٬ نجات کودکان ٬ مراقبت ٬ چشم انداز جهانی و اسودگی اسلام تاکنون تعلیق کامل یا جزئی فعالیت‌های خود را اعلام کرده‌اند.
در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲ زنان سازمان ملل در افغانستان یافته های نظرسنجی اخیر خود را در توییتر منتشر کرد. آنها گزارش دادند که ۸۶ درصد از ۱۵۱ سازمان تحت رهبری زنان یا زنان متوقف شده اند یا فقط تا حدی فعالیت می کنند. بر اساس گزارش زنان سازمان ملل ۳۸ درصد از سازمان ها دیگر کار نمی کنند و ۴۸ درصد تنها به طور جزئی کار می کنند. بر اساس برآوردهای سازمان ملل متحد این ممنوعیت ۱۱.۶ میلیون زن و دختر در افغانستان را بدون کمک های بشردوستانه حیاتی رها می کند و معیشت یک چهارم خانوارهای این کشور را که توسط زنان اداره می شود مختل می کند.
از زمانی که ممنوعیت کار زنان غیردولتی در ۲۴ دیسمبر ۲۰۲۲ صادر شد هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) سلسله جلساتی را با مقامات طالبان برگزار کرده است. در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۲ رامیز الکباروف سرپرست یوناما با محمد حنیف وزیر اقتصاد طالبان دیدار کرد و خواستار لغو این ممنوعیت شد. در ۱ جنوری۲۰۲۳ مارکوس پوتزل سرپرست یوناما با مولوی عبدالسلام حنفی معاون نخست وزیر طالبان ملاقات کرد و در مورد تعلیق دسترسی زنان به تحصیلات عالی و کار با سازمان های غیردولتی صحبت کرد. به همین ترتیب پوتزل در۲ جنوری با سراج الدین حقانی وزیر داخله طالبان و در ۴ جنوری با عبدالکبیر معاون امور سیاسی طالبان دیدار کرد.
یوناما همچنین در ۴ جنوری اعلام کرد که به پرداخت حقوق کارکنان زن خود ادامه می دهد و مردان را جایگزین آنها نمی کند.
واکنش رسانه های اجتماعی طرفدار طالبان
برخلاف ممنوعیت تحصیلات عالی زنان که واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشت اعلام ممنوعیت زنان از همکاری با سازمان‌های غیردولتی تقریباً به اتفاق آرا توسط جامعه رسانه‌های اجتماعی طرفدار طالبان در اظهارنظر درباره این رویدادها تأیید شد و سازمان‌های غیردولتی را به عنوان لانه‌های غیراخلاقی معرفی کردند. غرب گرایی و جاسوسی و از دست دادن نیروی کار زن را مسئله ای می دانستند که با جایگزینی مردان بیکار به راحتی قابل حل است.
در یک “فضای توییتر” که توسط مبین خان فعال برجسته رسانه های اجتماعی طالبان [ژنرال مبین] دعوت شد خان یکی از شرکت کنندگان مخالف ممنوعیت را با بازی در مورد خطر غیراخلاقی به چالش کشید و از او پرسید: “۱۲ مرد جوان هستند که همگی مجرد هستند در سازمان غیردولتی من کار می کنند. آیا دختر همسر یا خواهر خود را برای کار در سازمان غیردولتی من می فرستید یا نه؟ من حقوق بسیار خوبی به او خواهم داد. اگر سن و قدش را دوست داشتم و اگر زیبا بود او را استخدام می کردم. در غیر این صورت نه.
جاهید جلال یکی از فعالان شبکه‌های اجتماعی معروف طالبان نامه ممنوعیت رسمی را در توییتر منتشر کرد و نوشت: کاری که باید از مدت‌ها قبل انجام می‌شد. اکنون این کار انجام شده است و به خوبی انجام شده است.
رحیم سکندر یک فعال رسانه اجتماعی طالبان با بیش از صد هزار دنبال کننده کارمندان سازمان های غیر دولتی را به جاسوسی متهم کرد و نوشت: تا اطلاعیه بعدی بسیار خوشحال کننده است. ممنوعیت مشاغل زنان در سازمان های غیردولتی وجود داشت. کارمندان سازمان های غیردولتی درباره شغل جاسوسی خود کتاب ها و مقالاتی نوشته اند.
یکی دیگر از فعالان شبکه های اجتماعی حامی طالبان در دفاع از تصمیم طالبان از تجربه اخیر خود در زمانی که به دفتر یک سازمان غیردولتی رفت که نیمی از کارمندان آن زن بودند اما همه مشتریان آن مرد بودند نوشت. آیا نیازی به کار زنان وجود داشت؟ صدها مرد تحصیل کرده بیکار هستند. چرا سازمان های مردم نهاد از آنها استفاده نمی کنند؟ اما مطمئناً زیر کاسه نصف کاسه است (یک چیز عجیبی در جریان است) او در توییتی نوشت.
یکی دیگر از فعالان شبکه های اجتماعی طرفدار طالبان با استناد به اخبار مربوط به وزرای خارجه ۱۲ کشور که از طالبان خواسته اند تصمیم خود را لغو کنند سه سوال را برای توجیه این ممنوعیت مطرح کرد و گفت: آیا مردان بدون زنان نمی توانند تنها باشند که از نظر جسمی و جسمی نسبتاً بالاتری هستند. توانایی های فکری از زنان توزیع کمک؟ دوم اینکه بدون اشتغال زنان چرا سازمان‌های غیردولتی ها را تعطیل می کنید؟ هدف شما از بیرون بردن زنان از خانه یا کمک رسانی چیست؟ ثالثاً چرا به جای یک عضو زن مرد یک خانواده فقیر را استخدام نمی کنید؟
برخی از کلیپ های ویدئویی از زنان طرفدار طالبان در شبکه های اجتماعی نیز از تصمیم این گروه دفاع کردند. به عنوان مثال در یک کلیپ ویدیویی که توسط یک حساب توییتری غیررسمی طالبان منتشر شده است زنی با صورت پوشیده گفته است که کار زنان در ادارات و سازمان‌های خارجی (سازمان‌های غیردولتی) و کار آنها با مردان نامحرم ممنوع است. اسلام و گناه کبیره شمرده شده است.
به نظر می رسد که حمایت از این اقدام به جای نتیجه یک کمپین کاملاً هماهنگ ارگانیک است و احتمالاً منعکس کننده سوء ظن دیرینه جامعه طرفدار طالبان نسبت به بخش غیردولتی و روابط نزدیک آن با غرب است. اگرچه ممکن است این یک اقدام محبوب باشد تعلیق کمک‌رسانی توسط سازمان‌های بزرگ نیز احتمالاً تأثیر فوری و عملی‌تری نسبت به سایر سیاست‌های اخیر که زنان را هدف قرار می‌دهند نارضایتی در مناطق یا جوامعی که به شدت توسط برنامه‌های کمک‌رسانی حمایت می‌شوند داشته باشد.
خبرنگار افغان وتنس : افغان وتنس
۹ جنوری۲۰۲۳